Pałac w Kamieńcu jest wyjątkowym przykładem budowli łączącym wiele stylów architektury mauretańskiej, willi włoskich, zamków szkockich i angielskich. Szerokie schody frontowe są typowe dla architektury romantycznej, natomiast symetria budowli typowa dla projektów barokowych. Odwiedzając to miejsce, podziwiać możemy doskonale zespolony neogotyk, neobarok i romantyzm w jednej pełnej ładu i harmonii budowli. Ogromna konstrukcja, jaką jest pałac, znajduje się na szczycie góry parkowej i wraz z otaczającymi go ogrodami tworzy rozległy, 150 hektarowy kompleks pałacowo-parkowy, dziś udostępniony dla zwiedzających. Rozmach, z jakim przystąpiono do prac projektanckich oraz budowlanych był na ówczesne czasy imponujący. Przy jego budowie i wyposażeniu nie szczędzono pieniędzy, gdyż miejsce to miało stać się nową reprezentatywną siedzibą rodu Orańskich. Inicjatorem tego przedsięwzięcia była Marianna Wilhelmin z domu Orańska, królewna niderlandzka, która osiadła na tych ziemiach w XIX wieku.
Kamieniec Ząbkowicki wraz z pałacem położony jest w pradolinie Nysy Kłodzkiej w południowo-wschodniej części Dolnego Śląska, w tak zwanej „niecce kamienieckiej”. Teren podgórza sudeckiego, na jakim zlokalizowany jest pałac, obfituje w wiele ciekawych pejzaży z Sudetami w tle. Miejsce wybrane do wybudowania pałacu nie było przypadkowe i wzgórze, na którym został posadowiony Pałac Marianny Orańskiej o nazwie Zameczno oferuje nieprzeciętne walory krajobrazowe. Pałac znajduje się w niewielkiej odległości od centrum miasta, lecz z uwagi na rozległe parkowe tereny wokół niego zachowuje pewną odrębność. Pod pałacem znajduje się niewielki płatny parking. Sugerujmy jednak aby zaparkować bliżej centrum bezpośrednio przy ulicy i przespacerować się kilka minut ulicami Kamieńca do naszej atrakcji. Wyruszając do pałacu w Kamieńcu Ząbkowickim spod naszego pensjonatu, kierować się musimy w stronę Wrocławia, mijając po drodze Kłodzko, dotrzemy do celu po pokonaniu około 60 kilometrów. W podróży spędzimy godzinę.
Na polecenie Marianny Orańskiej realizacją projektu zajął się wybitny, niemieckiego pochodzenia malarz, architekt Karol Fryderyk Schinkel. Zgodnie z dyspozycjami księżnej miał on czerpać inspiracje przy projektowaniu pałacu ze szkockiej siedziby hrabiego Ripona oraz krzyżackiej twierdzy w Malborku. Projekt wielokrotnie poprawiany został przedłożony w ostatecznej formie księżnej niderlandzkiej Mariannie Orańskiej w 1838 roku, która go finalnie zaakceptowała. Ciekawostką jest fakt, że główny architekt nie nadzorował osobiście postępów prac, gdyż nie pozwalały mu na to względy zdrowotne. W jego zastępstwie na placu budowy pracował świeży absolwent Akademii Budownictwa Ferdynand Martius, który osiedlił się na tych terenach. Z czasem Księżna Marianna obdarzyła go ogromnym zaufaniem, pozwalając mu na samodzielne podejmowanie decyzji mających wpływ na ostateczną formę pałacowego wystroju.
Po pokonaniu licznych trudności związanych z rozpoczęciem prac 15 października 1838 roku uroczyście położono kamień węgielny pod budowę. Początkowo realizacja projektu przebiegała bardzo sprawnie jednak, po pracach trwających 10 lat budowa letniego pałacu zostaje wstrzymana na etapie stawiania murów parteru i części muru otaczającego budowlę. Przyczyną tego stanu rzeczy stał się rozpad małżeństwa Marianny w skandalicznych okolicznościach, jakimi był jej romans z masztalerzem Johannem von Rossumem. W związku z zakazem przebywania na terenie Prus przez czas dłuższy niż 24 godziny nałożonym za niewierność mężowi Marianna nie mogła kontynuować prac budowlanych. Wznowienie robót nastąpiło w roku 53 dziewiętnastego stulecia. Za moment ukończenia pałacu przyjmuje się 1872 rok, kiedy to po 33 latach 8 maja zostaje odsłonięty pomnik Nike na wzgórzu w części parkowej. Całkowity koszt budowy kompleksu pałacowo-parkowego wyniósł 971 692 talary, (równowartość niemalże trzech ton złota).
W kwietniu 1873 roku księżna Marianna podarowała Pałac w Kamieńcu jako prezent ślubny swojemu synowi Albrechtowi von Hohenzollerna. Do 1940 roku pałac znajdował się w rękach rodu Hohenzollernów i pełnił funkcje ich letniej rezydencji. Wskutek wygaśnięcia rodu włości przejął książę pruski Waldemar. Niestety zamieszkiwał on pałacowe komnaty niezbyt długo, gdyż W 1942 roku reprezentacyjny gmach zajęła nazistowska paramilitarna organizacja Todta. Obrała sobie ona to miejsce za punkt przeładunkowy skradzionych dzieł sztuki przez nazistów z terenów całej Polski, które następnie wysyłane były w głąb III Rzeszy. Całkowite splądrowanie bogactw pałacu miało miejsce wraz z nadejściem wyzwoleńczej Armii Czerwonej w 1945 roku, która to bezwstydnie ograbiła pałac, wysyłając jego wszystkie skarby w głąb Związku Radzieckiego. Na domiar złego kompleks został spalony przez sowietów rok później. Skradzionych dzieł sztuki nigdy nie udało się odzyskać.
W następnych latach pałac popadał w totalną ruinę aż do roku 1984, kiedy to za sprawą prywatnego inwestora rozpoczęto prace zabezpieczające i rekonstrukcyjne. W 2012 roku pałac wraz z otoczeniem parkowym ponownie weszły do majątku gminnego i odbudowa tego wyjątkowego obiektu traw sukcesywnie do dziś. Władze miasta z dniem 1 maja 2013 roku udostępniły pałac Marianny Orańskiej dla zwiedzających. Środki pozyskane ze sprzedaży biletów przeznaczone są na ratowanie tej perły architektury.
Zwiedzanie całego kompleksu pałacowego na dzień dzisiejszy jest możliwe wyłącznie w towarzystwie przewodnika. Bilety możemy zakupić w Punkcie Informacji Turystycznej mieszczącym się w czerwonym kościółku obok pałacu lub w pałacowej kawiarni. Podążając za przewodnikiem, zapoznamy się z niezwykle interesującą historią tego miejsca, a nasz opiekun odkryje przed nami wiele sekretów skrywanych w tych murach. Dokładnie obejrzymy obiekt, w tym jego 4 wieże i może nie wszystkie, ale najciekawsze komnaty spośród 104 pomieszczeń pałacowych. Zwiedzanie rozpoczniemy od frontowego wejścia, gdzie naszą uwagę przykują ogrody tarasowe w stylu renesansowym. Zwiedzanie pałacu Marianny Orańskiej trwa około 2 godzin, dlatego też przygotować się musimy na dłuższy spacer. W trakcie spaceru przemierzymy pokaźny dystans i zmierzymy się z ponad 300 schodami.
Oprócz wnętrz pałacu możemy zwiedzić tu także XIX wieczne mauzoleum, rodziny książęcej Hohenzollernów – potomków księżnej Marianny Orańskiej. Mauzoleum było miejscem pochówku Marii Fryderyki i jej małżonka Albrechta Hohenzollerna, oraz ich synów. Budowla posadowiona w parkowej części kompleksu przyjęła kształt zbliżony do świątyni greckiej z kolumnami doryckimi wykonanymi z czerwonego piaskowca. Sama bryła budynku została odbudowana w 2018 roku i aktualnie mieści się w niej ekspozycja artefaktów oraz digitalna wystawa prezentująca historię kamienieckiego mauzoleum. Wysłuchać tu będziemy mogli również samego Albrechta Hohenzollerna, który za sprawą nowoczesnej technologii pojawi się przed naszymi oczyma w postaci hologramu. Zwiedzanie tego miejsca wymaga jednak uiszczenia opłaty dodatkowej i jest możliwe również w języku angielskim.
Obowiązkowym punktem programu dla osób odwiedzających Kamieniec Ząbkowicki na czele z pałacem jest spacer po rozległych ogrodach otulających to miejsce. Na powierzchni niegdyś 220 hektarów (dziś już tylko 160 hektarów) zaprojektowano tereny zielone, nawiązujące swoim charakterem do parków w stylu angielskim. Na terenie parku były wybudowane liczne oranżerie, fontanny i alejki. Do dnia dzisiejszego przetrwał jedynie ułamek dawnej świetności jednak to wystarczy, aby poczuć klimat tamtych czasów. Odnaleźć tu również możemy starodrzew z unikatowymi drzewami, które dziś zakwalifikowane są już jako pomniki przyrody. Nasadzenia przeprowadzane w ubiegłych stuleciach były bardzo różnorodne, stąd możemy spotkać tu takie gatunki jak: dąb szypułkowy, dąb czerwony, buk pospolity, sosna wejmutka, lipa drobnolistna, cis pospolity, grab pospolity, jesion wyniosły, klon jawor, klon polny, klon zwyczajny, sosna zwyczajna, żywotnik zachodni. Najbardziej rozpoznawalnym drzewem w Parku jest dąb Jana o imponującym obwodzie 525 cm. W parku wytyczone zostały 3 trasy spacerowe o różnym dystansie: trasa niebieska 1,6 km, trasa żółta 2,43 km i trasa zielona 3,94 km. Biegną one wokół zespołu pałacowego oraz na terenie parku krajobrazowego.
Obowiązuje zakaz wprowadzania zwierząt na teren pałacu.
Bilet normalny 27 zł od osoby,
Bilet ulgowy 17 zł od osoby,
Bilet wstępu do Mauzoleum 10 zł od osoby,
Bilet na „Nocne zwiedzanie” 40 zł od osoby,
Grupy zorganizowane (powyżej 30 osób) 17 zł od osoby.
Bilet łączony (pałac + mauzoleum):
Bilet normalny 35 zł od osoby,
Bilet ulgowy 25 zł od osoby.
Bilety ulgowe przysługują osobom niepełnosprawnym, młodzieży uczącej się w tym uczniom szkół podstawowych i średnich, studentom i doktorantom, emerytom i rencistom oraz osobom posiadającym Kartę Dużej Rodziny.
Zwiedzanie pałacu z przewodnikiem sezon letni (od 1 maja do 30 września) w godzinach 10.00 do 18.00
Zwiedzanie pałacu z przewodnikiem sezon zimowy (od 1 października do 30 kwietnia) w godzinach 10.00 do 17.00
Zwiedzanie Mauzoleum sezon letni (od 1 kwietnia do 31 października) w godzinach 10.00 do 17.00
Zwiedzanie Mauzoleum sezon zimowy (od 1 listopada do 31 marca) w godzinach 10.00 do 15.00
Nie jest wymagana wcześniejsza rezerwacja miejsc. Bilety można kupić w kasie bezpośrednio przed zwiedzaniem. Zwiedzanie z przewodnikiem rusza o pełnych godzinach.
Pałac Marianny Orańskiej
ul. Zamkowa 9, 57-230 Kamieniec Ząbkowicki
tel.: 74 637 01 67
pit@kamienieczabkowicki.eu
Turyści odwiedzający to miejsce są zachwyceni XIX rezydencją i jej otoczeniem. Poznając historię pałacu, nabierają obrazu dawnej świetności i stają się wyrozumiali co do licznych prac renowacyjno-konserwacyjnych prowadzonych w obiekcie. Wielu z odwiedzających to miejsce turystów zapowiada rychły powrót za kilka lat celem weryfikacji przeprowadzonych prac. Na szczególne uznanie w opinii gości pałacowych zasługują przepiękne widoki na okolicę z górnego tarasu widokowego. Uznanie zyskują również przewodnicy oprowadzający po obiekcie. Ich praca ocieniana jest jako rzetelna i pełna pasji, a sami przewodnicy postrzegani są jako osoby posiadające ogromną wiedzę historyczną. Goście pałacowych komnat zwracają uwagę na znikomą ilość eksponatów w salach, jednak jak wcześniej wspominaliśmy, całe wyposażenie pałacu zostało zrabowanie i nigdy nie powróciło do Kamieńca. Polecamy odwiedzić pałac Marianny Orańskiej, gdzie można spędzić wiele czasu w sposób interesujący. To doskonałe miejsce do zapoznania się z lokalną historią.
Zapraszamy do kontaktu
